شهرستان قیروکارزین

شهرستان قیروکارزین در جنوب غربی استان فارس در فاصله 184 کیلومتری شهر شیراز قرار گرفته است. از شمال با شهرستان فیروزآباد و از جنوب با شهرستان خنج و لار و از شرق با شهرستان جهرم و مغرب با شهرستان فراشبند همسایه است . این شهرستان 72198 نفر جمعیت دارد که شامل جمعیت بخش مرکزی ( قیر ، کارزین ، مبارک آباد ، شهرک امام ، هنگام ) ، بخش افزر و جمعیت عشایری میباشد . از لحاظ آب و هوایی این شهرستان در منطقه نیمه خشک کره زمین قرار گرفته است .

در طول تاریخ منطقه قیروکارزین که بخشی از زاگرس چین خورده است ، همواره درگیر زلزله بوده است . بارندگی این منطقه معمولا از پایان مهر ماه آغاز میشود و بمدت 5 ماه از سال ( آبان ، آذر ،دی ، بهمن ، اسفند ) بطور نا منظم ادامه دارد و همچنین در فروردین ماه نیز در بعضی از سالها بارش کمی دارد .  در این شهرستان چشمه ها ، رودخانه ها و قناتهای فراوانی وجود دارد . که یکی از مهمترین رودخانه های استان فارس به نام رودخانه قره آقاج از حوالی این شهرستان می گذرد .

گیاهان دارویی و خوراکی در مراتع منطقه فراوان یافت می شود که عبارتند از گل گاوزبان ، ترشک ، توله ، شیرین بیان ( مهک ) ، آویشن ، موشکورک ، جاشیر ، کنگر ، سقز ، بابونه و ...

مراتع منطقه محل قشلاق یعنی زیستگاه زمستانه یا مورد استفاده چرای بین راهی بیست تیره از ایل قشقایی است .

محصولات کشاورزی شهرستان عبارتند از گندم ، جو ، برنج ، ذرت ، کنجد ، حبوبات ، هندوانه ، خربزه ، طالبی ، گرمک و ...

سد سلمان فارسی نیز در این شهرستان در حال آبگیری است که جهت مصارف کشاورزی و آشامیدنی مورد استفاده قرار میگیرد  . صنایع دستی در این شهرستان رونق فراوانی دارد و منطقه غنی از معادن باارزشی مانند معادن گاز آغار میباشد .

فرهنگ مردم شهرستان قیروکارزین :

دین همه مردم اسلام و مذهب آن شیعه دوازده امامی میباشد . زبان اصلی مردم فارسی است اما در دهستان افزر و زاخرویه اکثرا مردم عشایری هستند که یکجانشین شده اند و زبان مادری آنها ترکی می باشد که هم به ترکی و هم به فارسی سخن می گویند .

ضرب المثل ها نیز در این شهرستان جایگاه خاص خود را دارد از قبیل :

گونی ظرف نمیشه  همریش قوم نمیشه ، موری وقتی می خواه بمیره بال در می یاره ، دی ببین دختر بشناس ، تا گوساله گو بشه دل صاحبش او میشه .

قیروکارزین با قدمتی بیش از هزار سال جزء ولایت اردشیر خوره یکی از پنج ولایت فارس در زمان ساسانیان بوده است . وجه تسمیه شهر قیر را به دلایل وجود جوشش قیر ، داشتن  درختان انبوه و فشرده که از دور بصورت سیاهی بزرگ به نظر می رسیده و یا روایت های دیگر نسبت میدهند مانند  جمعیت بسیار زیاد .

علما و بزرگان :

1.   شیخ ابوطاهر مجد الدین محمد بن یعقوب مشهور به فیروز آبادی صاحب لغت نامه قابوس

2.   محمد بن حسین مقری حرم کارزینی

3.   شیخ علی ابن محمد ابن عبدالله طبیب افزری

4.   حاجی ملا محمد قیری و ... .

آثار و ابنیه تاریخی :

1. قلعه گبری                  2. نقش رستم                3. قلعه پریان

4. قلعه شفیع                 5.مسجدبلال                  6.گردنه شاهزاده عبدالله

 7. پل عروس